قیمت ساز قانون مصطفی ساغلام یک ساز تاریخی است و متعلق به خانوادهٔ قدیمی سیتار، که در سدههای میانه تحت عنوان Canon یا miocanon به اروپا برده شد. این ساز دارای یک جعبهٔ چوبی به شکل ذوزنقهاست که به وسیلهٔ دو انگشت سبابه و دو مضراب (که میان حلقهای که به انگشت کردهاند و خود انگشت قرار میگیرند) نواخته میشود. اجزای تشکیل دهندهٔ ساز قانون جعبهٔ ذوزنقه شکل ساخته شده از چوب پرده گردان: کلیدهای کوچک و متحرک که در سمت چپ ساز بعد از شیطانک نصب شده و باعث تغییر صدا میشود. شیطانک محل گرهِ سیمها سیمها (هر سه سیم با یکدیگر همصدا کوک میشوند).
ساز قانون چیست؟
ساز قانون شامل جعبه ای چوبی به شکل ذوزنقه است تعداد زیادی سیم نایلونی و فلزی به دو سوی جعبه وصل میشوند و در مسیر خود از روی خرک چوبی که بر قطعه کوچکی از پوست حیوان تکیه دارد، عبور می کنند. سیمها از رودهٔ گوسفند یا نوعی نایلون ساخته شده، که به دور گوشیهایی که وضع ستونی دارند، پیچیده می شوند. وسیلهٔ نواختن ساز قانون، مضرابی است که توسط انگشتانه به انگشت سبابه می کنند. هر لرزش سیم به خرک منتقل میشود و در نتیجه پوست به لرزه در می آید.
بر روی صفحه ساز قانون، سوراخ های بزرگی به نام گل وجود دارد که در کیفیت صدای قانون نقش زیادی دارند با دو انگشت سبابه و به کمک دو مضراب بین حلقه ای که به انگشتان وصل است نواخته می شود. از این جهت از قانون ۷۲ سیمی، تنها میتواند ۲۴ صوت بدست آورد. ساز قانون مصری ۷۸ سیمی و ۲۶ صوتی است که هر کدام به وسیله ۳ سیم کوک می شوند. این ساز از دیر باز در موسیقی ایران حضور داشته و توانایی بیان گوشه های موسیقی ایرانی را دارد. ساز قانون از تبار ساز سیتار هندی (cythare) است ولی در سده های میانی با نامهای canon و miocanon به کشورهای اروپایی برده شد.
ویژگی ساز قانون:
قانون یکی از قدیمی ترین سازهای زهی مضرابی ایرانی است که توانایی بیان گوشه های موسیقی ایرانی را دارد ولی متاسفانه مدت مدیدی است که در سرزمین ما ناشناخته مانده ، در حالی که در کشورهای همجوار سالهاست که ازاین ساز استفاده شده است . تقریبا از نیم قرن پیش تا کنون، موسیقی دانان ایرانی به اجرای این ساز روی آورده اند ، اما با وجود اینکه زمینه کار اینان بر نغمه های موسیقی ایرانی مبتنی بوده است ، به دلیل تقلید ناآگاهانه از روش و سبک نوازندگی موسیقی عربی، این پندار اشتباه به وجود آمده که ساز قانون عربی است و آن را باید به شیوه عربی نواخت، حال آنکه این سبک در قانون نوازی ، علاقه مند به موسیقی ایرانی را فرسنگها از شناخت اصول و ظرایف این ساز که کاملا با موسیقی ایرانی منطبق است، دور می سازد.
از آنجا که نوازندگی بر روی هر ساز و بیرون کشیدن « نغمه » های گوناگون از آن ، گذشته از توانایی و مهارت نوازنده ، بستگی به امکانات و موانعی دارد که در خود ساز و ساختمان آن نهاده شده است، قانونهایی که در قدیم ساخته میشد و از کشورهای همسایه بر اساس پرده بندیهای خاص خود به سرزمین ما وارد شده و یا از روی همان الگوها در ایران ساخته شده اند ، هیچیک جوابگوی موسیقی ایرانی نیستند.امروزه ما بسیار در صنعت این ساز پیشرفتهایی خوبی داشته ایم و توانسته ایم سازی بر اساس فواصل و زیبایی شناسی موسیقی ایرانی تولید کنیم.
تکنواز (سولیست) قانون، در ردیف اول نوازندگان مینشیند برای نواختن ساز، آن را باید روی زانوها، یا روی میز قرار داد. نوازندهٔ قانون در حالیکه روی صندلی نشستهاست، ساز را در هنگام نوازندگی روی زانوی خود میگذارد (تا ۵۰ سال پیش، ساز خیلی پایینتر از بدن نوازنده قرار میگرفت).
نوازنده دو دست خود را به فاصلهٔ یک اکتاو روی ساز میگذارد و دست چپ اندکی دیرتر از دست راست به سیم زخمه میزند، در این حالت صوتی دو صدایی، و همنام به فاصلهٔ اکتاو از ساز شنیده میشود.
- ۱۱ بازديد
- ۰ نظر